Tutmacı'nın Gül ü Hüsrev Mesnevisi (tenkitli metin-bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük) / The masnavi of Gül ü Hüsrev of Tutmaci (critical text-concordance and functional glossary)

Abstract

"Gül ü Hüsrev", İranlı şair Attar'ın aynı adlı yahut "Hüsrev-nâme" diye bilinen 7708 beyitlik mesnevisinin tercümesidir. 5499 beyit olan "Gül ü Hüsrev", hicri 808 (1406) yılında Tutmacı tarafından yazılmıştır. Rum Kayseri'nin oğlu Hüsrev ile Huzistan şahının kızı Gülruh (Gül) arasındaki aşk macerasının anlatıldığı eserde zaman zaman ahlakî mesajlara da yer verilmiştir. Çalışmanın giriş kısmında mesnevinin yazarı Tutmacı ve eserleri ile ilgili bilgi verildikten sonra, eserin kapsamlı bir incelemesi yapılmış ve üç nüshanın karşılaştırılmasıyla tenkitli metin oluşturulmuştur. Eserin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü de hazırlanarak eserin söz varlığı ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmada, Gül ü Hüsrev mesnevisinde yer alan sözcük, deyim, atasözü, kalıp ifade ve tamlamaların bağlamına göre anlamlandırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda eserdeki tüm söz varlığı dikkatle gözden geçirilip kelimelerin anlamları, mecaz anlamlarına ve mazmunlara varana dek, bütün yönleriyle ele alınmıştır. Böylece söz varlığı bağlamına göre sınıflandırılmış ve kelimelerin muhtelif anlam katmanları tespit edilmiştir.