AHMED RASİM HİKÂYELERİNDE KADIN ERKEK İLİŞİKİLERİNİN AİLE VE TOPLUMA YANSIMALARI

Abstract

Türk hikâyeciliği başlangıcından günümüze oldukça büyük değişim ve dönüşüm geçirmiştir. Türk edebiyatında hikâyeciliğin üstlendiği en önemli misyonlardan biri toplumsal aksaklıklara ışık tutmak ve düzeltmeye çalışmaktır. Özellikle Tanzimat döneminde yazarlar, yaşanan büyük medeniyet krizinin toplumda yarattığı yozlaşmayı öngörerek eserlerinde örneklerine yer vermişlerdir. Ahmet Rasim, ondokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında dünyaya gelmiş İstanbul’daki toplumsal hayatı yakından gözlemlemiş ve gözlemlerini samimiyetle eserlerine aktarmış önemli bir yazardır. Birçok türde eser veren yazarın hikâyelerinden hareketle olumlu ya da olumsuz kadın ve erkek tutumlarının aile ve topluma ne biçimde yansıdığı vurgusu ele alınmaktadır. Ahmet Rasim hayatı boyunca durmaksızın yazmış ve ömrünün sonuna kadar da yazmaya devam etmiştir. Oldukça fazla türde ve konuda eser veren yazar Batı’dan gelen yenilikleri asırlardır işlenmiş milli zevki, medeni hayatı, göz ardı etmeden benimsemenin doğru olduğuna inanmaktadır. Bu bakımdan hikâyelerinde bu durumu göz ardı ederek ya da milli manevi değerleri yozlaştırmadan çağa ayak uydurmaya çalışan toplumsal karakterlerin yaşamlarından kesitlerle toplumun geri kalanına bir takım mesajlar vermeye çalışmıştır. Bu çalışmada Ahmet Rasim’in seçilen örneklem alınan hikâyelerinde toplumu oluşturan kadın ve erkeğin toplumun meşru ya da gayrimeşru bulduğu ortamlarda nasıl kurgulandığı incelenecektir. Yazarın bu hayat sahnelerinden hareketle toplumda değiştirmeyi, dönüştürmeyi ve düzeltmeyi ve amaçladığı kalıplar üzerinde durulmaktadır. Dönemin aile yapıları, kadın ve erkeklerin toplumsal normların dışına çıkan olumlu ya da olumsuz davranışlarının müspet ve menfi tarafları hikâyelerden yola çıkılarak ele alınarak incelenmektedir. Çalışmanın kavramsal çerçevesini Tanzimat ve sonrası Türk edebiyatı ve sosyal hayatı ile Ahmet Rasim hikâyelerine yansıma biçimleri oluşturmaktadır. Bu çalışma için nitel araştırma yöntemleri ve literatür taraması araştırma yöntem ve teknikleri kullanılmaktadır.