Talat Mümtaz (Yaman) ve Doğruluk Gazetesi’ndeki Kastamonu Tarihine Ait Yazıları (23 Teşrin-i Evvel-22 Kanun-ı Evvel 1930)

Abstract

Kastamonu doğumlu olan Talat Mümtaz, bir süre ilkokul ve lise öğretmenliği yapmış, yurdun çeşitli şehirlerinde Milli Eğitim Müdürlüğü ve Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesi Müdürlüğü görevlerinde bulunduktan sonra, memuriyetten ayrılarak ticari hayata atılmıştır. Ticaret hayatında da memuriyette olduğu gibi üstün başarı göstermiş; birçok şirket kurarak, yöneticiliğini yürütmüştür. Talat Mümtaz, Halk Bilgisi Derneği ve Halkevleri dönemlerinde çok iyi bir folklor derlemeci ve araştırmacısıydı. Kastamonu tarihi ve Türk kültürüyle ilgili birçok eser vermiştir. Ticarete atıldıktan sonra işlerinin çokluğu sebebiyle Kastamonu kültür hayatıyla eskisi kadar ilgilenememiş, İstanbul’da şirketlerinin işlerini takip etmiştir. Şimdiye kadar Kastamonu tarihine ilişkin çeşitli ve teferruatlı çalışmalar, gerek akademik camiada, gerekse bu işe meraklı araştırmacılar tarafından yapılmıştır. Bu çalışmaların özellikle son yıllarda arttığı bir vakıadır. Kastamonu kent tarihine ilişkin yeni belgeler bulundukça ve yapılan arkeolojik kazılar neticesinde ortaya çıkarılan yeni obje ve yerleşim kültürleri de bu tarih yazımını devam ettirecektir. Türkiye’de özellikle kent tarihi çalışmaları son yıllarda hızlı bir artış göstermiş ve her kent gibi Kastamonu tarihi üzerine de bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Bu bağlamda, Cumhuriyet döneminde geniş ve kapsamlı bir Kastamonu tarihini yazmayı başaran ve kendisi de Kastamonulu olan Talat Mümtaz (Yaman) üzerinde durulmaya değer bir şahsiyettir. Onun, özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarında Kastamonu’da çıkan Doğruluk Gazetesinde, Kastamonu tarihine ilişkin yazı dizisi, kent tarihi yazımı için incelenmesi gereken mühim bir çalışmadır. Yine onun Paflagonya adlı eseri de bu alanda kaleme alınmış en önemli çalışmalardan birisi olup başucu kaynağıdır. Bu çalışmada Talat Mümtaz ve 23 Teşrin-i Evvel 1930 ve 22 Kanun-ı Evvel 1930 tarihleri arasında Kastamonu’da çıkan Doğruluk Gazetesindeki yazı dizisi ele alınmaya ve değerlendirilmeye çalışılacaktır.