Evaluation of Some Biomarkers in Carp (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) Depending on Water and Sediment Pollution of Atatürk Dam Lake

Abstract

Bu çalışmada, Atatürk Baraj Gölü'nün bazı çevre kirliliği parametreleri, gölde yaşayan ve ekonomik olarak tüketilen sazanların bazı biyokimyasal verileri ile değerlendirildi. Atatürk Baraj Gölü’nün kıyısının olduğu Kahta ve Bozova ilçelerinden eş zamanlı su, sediment ve balık örneklemeleri yapıldı. Suda bazı fizikokimyasal parametrelerle birlikte su, sediment ve sazanların kas örneklerinde çeşitli metallerin kalıntı analizleri yapıldı. Sazanların karaciğer dokusunda toplam antioksidan kapasitesi (TAC) ve toplam oksidan süpürme kapasitesi (TOSC) seviyeleri, solungaç dokusunda ise Na+ /K+ATPaz, Mg2+ATPaz ve Ca2+ATPaz aktiviteleri tayin edildi. Çalışmanın sonucunda, suda Cd, Cr ve Cu seviyelerinin, sedimentte Cd ve Cu seviyelerinin, sazanda ise Pb ve Cd seviyelerinin maksimum kabul edilebilir konsantrasyonları aştığı gözlendi. Biyokimyasal parametrelerden oksidatif stres indeksi ile TOSC seviyesi, Kahta’daki balıkların karaciğerinde Bozova’dakilere göre önemli derecede yüksek bulundu. Na+ /K+ATPaz aktivitesi, Kahta’daki balıkların solungacında önemli oranda inhibisyona uğradı. Tüm bu kirlilik parametreleri ile biyokimyasal veriler birlikte değerlendirildiğinde, Kahta’nın su, sediment ve sazanlarının Bozova’dakilere göre toksik metallerle daha fazla kontamine olduğu ve sazanların oksidatif stres altında olduğu, dolayısıyla bu bölgeden avlanan tüketicilerin sağlığı için bir tehdit unsuru olabileceği söylenebilir.