Ödemiş Mezar Taşlarındaki Kitabe Özellikleri ve İçerikleri Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Mezar taşları tarihimizin en önemli ve sessiz şahitleridirler. Mezar taşlarımız mimari varlıklarımız içerisinde bir dünya mirasıdır. Türkler, tarih sahnesinde yer aldıkları günden beri mezar yapılarına önem vermişlerdir. Bazen kurgan adı verilen anıt mezarlar inşa ederek ölüleri buraya gömmüşler; bazen de mezarlar kaybolmasın diye başlarına balbal adını verdikleri taşlar dikmişlerdir. Bu gelenek Türklerin İslâmiyeti kabulünden sonra da devam etmiş; bir taraftan türbe ve kümbet tipi mezarlar inşa ederken, diğer taraftan sandukalı ve şahideli mezarlar yapmışlar. Sadece mezarların başına taş dikmekle kalmamışlar; mezar taşlarına yazdıkları kitabelerle ölüme bakış açıları, inanç yapıları, insanlardan beklentilerini edebi bir dille ifadenin yanında; vefat eden şahsın kimliği, mesleği ve vefat tarihi hakkında yörenin tarihine ve biyografisine ışık tutan önemli bilgilere de yer verilmektedir. Diğer taraftan taşlardaki değişik süslemelerle dönem ve yörenin sanat anlayışı gelecek nesillere aktarılmaktadır. Ne yazık ki, bu değerli kültür varlıklarımız, çeşitli sebeplerle gün geçtikçe yok olmaktadırlar. Yetersiz de olsa Anadolu’nun birçok yerinde yapılan çalışmaların yanında, önemli mezar taşı potansiyeline sahip Ödemiş yöresinde yaptığımız araştırma ve incelemelerle, gelecek nesillere bu değerleri taşımak amaçlanmaktadır.