Soya Fasulyesi (Glycine max L. Merrill)’nin Doku Kültüründe Mikroçoğaltımı

Abstract

Bu çalışmada soya fasulyesinin (Glycine max L. Merrill) Agrova SA88 varyetesi kullanılarak in vitro klonal çoğaltımı gerçekleştirilmiştir. Denemelerde kullanılan fideler in vitro koşullarda çimlendirilmiş tohumlardan elde edilmiştir. Çimlendirilen fidelerden alınan gövde ucu, boğum, yaprak, petiyol, kök, kotiledon ve hipokotil eksplantları Murashige ve Skoog (MS) ortamında farklı bitki büyüme düzenleyicileri (BBD) ile muamele edilip, genotipin, kullanılan eksplantın ve bitki büyüme düzenleyicilerinin soya fasulyesinde klonal üretim üzerine etkileri araştırılmıştır. Sitokinin olarak KN (Kinetin) ve t-Z (trans Zeatin)nin farklı konsantrasyon ve kombinasyonları adventif sürgün rejenerasyonu için uygulanmıştır. Eksplantlara uygulanan BBD’lerden KN’nin 2 ve 3 mg/l konsantrasyonlarında en iyi adventif sürgün rejenerasyonu gözlenmiştir (3-5 adet). Yaprak, petiyol ve kotiledon eksplantlarında ise t-Z’nin 2 mg/l ve 4 mg/l konsantrasyonu kallus gelişimine neden olmuştur. Adventif sürgünlerin köklendirilmesi için NAA (Naphthalene acetic acid) ve IBA (Indole-3-butyric acid) uygulanmış ve 2 mg/l NAA’ nın kök gelişimini uyarmada en etkili BBD olduğu saptanmıştır. Gövde gelişimi ve köklendirilmesi tamamlanmış sürgünler gelişimini devam ettirebilmeleri için BBD içermeyen MS ortamına aktarılmıştır. Olgunlaşan bitkiler daha sonra saksılara transfer edilerek dış koşullara alıştırılmıştır.