Spor Toto Süper Liginde şampiyon olmuş takımların, U14, U15 ve U16 yaş kategorilerinde oynayan oyuncuların bağıl yaş etkisinin takım performansı ile ilişkisi / The relationship of the relative age effect of the championship teams in the Spor Toto Super League and the players playing in the U14, U15 and U16 age categories with the team performance

Abstract

Spor toto süper liginde şampiyon olmuş takımların, U14, U15 ve U16 yaş kategorilerinde oynayan oyuncuların bağıl yaş etkisinin takım performansı ile ilişkisinin incelemesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu 2022-2023 sezonunda, Spor toto süper liginde şampiyon olmuş Başakşehir, Beşiktaş, Bursaspor, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor takımlarının, U14, U15 ve U16 yaş kategorilerinde oynayan, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF)’de kayıtlı lisanslı sporcularından oluşmaktadır. Spor toto süper liginde şampiyon olmuş takımların, U14 takımları (120) kişi; U15 takımları (120) kişi ve U16 takımları (120) kişi olmak üzere, toplam 360 katılımcıdan oluşmaktadır. Verilerin toplanması, sporcuların doğum tarihleri ve performans parametre bilgilerini elde etmek amacıyla, erişime açık olan Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ağ sayfasından arşiv taraması ile ulaşılmıştır. Futbolcuların doğum tarihleri, lisans yılı, o sezonda takım olarak attıkları goller ile aldıkları puanlar betimsel istatistiksel analizler kullanılmıştır. Futbolcuların doğum aylarına göre incelendiğinde; U14, U15 ve U16’te bulunan takımların en fazla sporcusu Ocak ayında doğmuş iken; en az sporcunun doğmuş olduğu ay ise Aralık ayı olmuştur; Bununla birlikte Çeyrek Yıl olarak incelediğimizde de, U14 (62 kişi %); U15 (53 kişi %44,2); U16 (53 kişi %44,2) takımlarının tamamında ÇY1 aylarında en fazla sporcunun bulunduğu görülmektedir. Sonuç olarak yapılan araştırma sonucunda; araştırmaya dahil edilen U14, U15 ve U16 da yer alan Başakşehir, Beşiktaş, Bursaspor, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor takımlarının tamamında bulunan sporcuların yılın ilk aylarında (YY1) ve ilk çeyreğinde (ÇÇ1) doğan sporcuların fazla olması takımlarının performansını artırırken, bağıl yaşın olumlu olarak etkilediği sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte yaş büyüdükçe bağıl yaşın etkisinin azalarak devam ettiği görülmüştür. Ayrıca yılın ilk aylarında doğan sporcuların kronolojik yaş gruplarına ayrılma sonucu gelişimsel olarak ve ilk aylarında doğan sporcu sayısının da fazla olmasının takım performansını olumlu etkilendiği sonuca ulaşılmıştır. Bununla birlikte lisans çıkartma yılı 2018 ve öncesine ait sporcuların takımlarının performanslarını olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.