Yusufeli'nde derlenen bilmecelerin göstergebilimsel olarak incelenmesi / Semiotic analysis of riddles collected in Yusufeli

Abstract

Halkbilimi alanında yapılan saha çalışmalarıyla elde edilen ürün, belli kuram çerçevesinde incelenerek açıklanmaya ve anlamlandırılmaya dayanmaktadır. Artvin ilinin ilçelerinden biri olan Yusufeli, yazılı ve sözlü kültür unsurlarından birçoğunu barındırdığından çalışmayı bilmeceler ile sınırlandırarak derleme çalışması yapılmıştır. Somut olmayan kültürel unsurlardan; masal, halk hikâyesi, türkü, ninni gibi halk ürünlerinden biri olan bilmeceler, ilçede kaynak kişilerden toplanmış ve incelemeye tabii tutulmuştur. Çalışmada derlenen elli iki bilmece, göstergebilimine göre incelenmiştir. Bilmecelerde yer alan; işaret, sembol ve imge gibi yapılar bilmecenin var olan zenginliğine zenginlik katmaktadır. Bu yapıların çalışmada ne manaya geldikleri, göstergebilimsel bağlamda incelenerek gösterilmeye çalışılmıştır. Yörede derlenen bilmecelerin bilimsel bir çerçevede ele alınmamış olması böyle bir çalışmanın yapılmasını gerekli kılmıştır. Böylece alana bir nebze katkı sunulması amaçlanmıştır. Elde edilen bilmeceler, Peirce’in ikinci üçlüsüne göre incelenerek görünenin arkasında görünmeyeni gözler önüne sermiştir.