Tatvan (Bitlis) ilçesinde etnobotanik araştırmalar / Etnobotanical studies in Tatvan (Bitlis) district

Abstract

Bu çalışma, Bitlis ili Tatvan ilçesindeki etnobotanik bilgileri derlemeyi ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, yerel halkla yapılan görüşmeler ve saha çalışmaları sonucunda, bölgedeki bitki türleri ve bu bitkilerin geleneksel kullanımları hakkında bilgiler toplanmıştır. Bu saha çalışmaları kapsamında Tatvan ilçe merkezi ve bağlı 35 köy ziyaret edilmiştir. Çalışmanın bulguları, bitkilerin tıbbi, gıda, yem, süs eşyası, yapı malzemesi, eşya yapımı ve dini amaçlar için kullanıldığını ortaya koymuştur. Sonuç olarak, Tatvan ilçesindeki bitki çeşitliliği ve bu bitkilerin geleneksel kullanımları hakkında önemli bilgiler elde edilmiştir. Bu çalışmada yapılan derleme sonucunda 43 familya, 100 cinse ait 133 bitki taksonun tespiti yapılmıştır. Bu taksonların 3 tanesi endemiktir. Endemik taksonların 2 tanesinin (Scorzonera tomentosa ve Tanacetum zahlbruckneri) etnobotanik olarak farklı kullanımı bu çalışma ile tespit edilmiştir. Bu çalışmada, halk tarafından kullanılan en fazla takson içeren 5 familya sırasıyla; Asteraceae (26), Lamiaceae (12), Apiaceae (11), Polygonaceae (10), Rosaceae (10) olarak belirlenmiştir. 133 taksondan; 86 takson gıda olarak kullanılırken 78 takson ise tıbbi amaçlar için kullanılmaktadır. Bu taksonlardan 31 tanesi sadece tıbbi amaçla, 40 takson sadece gıda, 44 takson ise hem tıbbi amaçla hem de gıda olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, 8 taksonun eşya yapımında, 3'ünün yem olarak, 5'inin süs bitkisi olarak ve 1'inin de dini amaçlarla kullanıldığı tespit edilmiştir.