Beden Eğitimi ve Spor dersi yoluyla değer eğitiminin incelenmesi(Bitlis ili örneği) / An examination of value education through physical education and sports courses: The case of Bitlis province

Abstract

Bu araştırma, beden eğitimi ve spor derslerinin değer eğitimi üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak 'Beden Eğitimi ve Spor Dersinde Değerler Eğitimi Ölçeki' kullanılmıştır. Ölçek, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Bitlis ilindeki devlet okullarında eğitim gören öğrencilere uygulanmıştır. Araştırmaya, gönüllü olarak katılan 228 kız öğrenci ve 230 erkek öğrenci olmak üzere toplam 458 ortaokul öğrencisi dahil edilmiştir. Araştırmada, ilişkisel tarama modeli kullanılarak, beden eğitimi ve spor derslerinin, öğrencilerin toplumsal ve bireysel değer algıları üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Ölçek ve alt boyutlarının demografik verilere göre farkları, bağımsız gruplar için yapılan t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile değerlendirilmiştir. Eğer anlamlı bir fark bulunmuşsa, bu farkın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek için TUKEY testi uygulanmıştır. Araştırma bulguları, beden eğitimi ve spor derslerinin, öğrencilerin saygı, dostluk, sorumluluk alma, sevgi, vatanseverlik gibi temel toplumsal ve bireysel değerleri kazanmalarında önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Katılımcıların yaş, cinsiyet, sporculuk durumu gibi demografik özellikleri ile değer algıları arasında yapılan analizlerde, sporculuk durumu ve yaş grubu gibi faktörlerin anlamlı farklılıklara yol açtığı, ancak cinsiyet açısından belirgin bir farkın gözlemlenmediği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, beden eğitimi ve spor derslerinin yalnızca fiziksel gelişim için değil, aynı zamanda toplumsal sorumluluklar, ahlaki değerler ve kişisel gelişim açısından da kritik bir araç olduğu vurgulanmıştır. Bu bulgular, beden eğitimi derslerinin, müfredatlar da daha fazla yer verilmesi gereken değer eğitimi açısından etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir. Ayrıca, sporun, bireylerin toplumsal değerler kazanmasında ve kişisel sorumluluk geliştirmelerinde önemli bir fırsat sunduğu sonucuna varılmıştır.