Örgütsel bağlılık ile öznel iyi oluş ilişkisi üzerine bir alan araştırması: Bitlis ilindeki temel ve ortaöğretim öğretmenleri / A field study on the relationship between organizational commitment and subjective well-being of primary and secondary school teachers: Bitlis province example

Abstract

Yaşadığımız gezegende birçok meslek kuruluşu, iş ve hizmet kolu vardır. Bu meslek kuruluşlarının en önemli öğelerinden biride çalışanlarıdır. Çalışanların yaptığı işe ve mesleğe bağlılığı, işin kalitesi ve hizmeti açısından önemli bir yer tutmaktadır. Yıllarca süregelen ve birçok konuda bilime ve akademiye ışık tutan araştırmalar yapılan mesleğin veya işin daha çekici ve tutkulu olmasını sağlamaktadır. Bu minvalde bağlı bulunduğunuz kuruluşun veya hizmet kolunun kişinin yaşamını daha sağlıklı hale getirmekle beraber kendisine, ailesine, ülkesine ve nihayetin tüm insanlığa fayda getirmesi noktasında önemli bir yer tutmaktadır. Örgütsel bağlılığın yanında ayrıca bireylerin işe karşı olumlu tutumları performans açısından daha iyi bir hizmet sağladığı bilinen bir gerçektir. Bireyin mutlu olması ve psikolojik olarak kendini rahat hissetmesi vereceği hizmet kalitesini de önemli oranda artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, temel eğitim ve ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılık ve öznel iyi oluş ilişkisi düzeylerini ölçmektir. Çalışmamızda nicel araştırma yöntemi ve genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, Bitlis ili temel eğitim ve ortaöğretimde görev yapan n=1625 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışmaya 2022 yılında başlanmış olup evrenin tamamına (N=6251) ulaşılması hedeflenmiş ise de evrenin %26-27'lik (n=1625) kısmına ulaşılabilmiştir. Surveey.com isimli uygulamayla dijital ortamda veriler toplanmıştır. Anket 3 bölümden meydana gelmektedir; birinci bölümde demografik özellikler, ikinci bölümde Balay (2000) tarafından geliştirilen Örgütsel Bağlılık ölçeği kullanılmış olup bu ölçek üç boyuttan oluşmaktadır. "Uyum" boyutunda 8 madde, "Özdeşleşme" boyutunda 8 madde ve "İçselleştirme" boyutunda 11 madde olmak üzere toplam 27 madde bulunmaktadır. Öznel İyi Oluş Ölçeği (Lise Formu), kişinin yaşam doyumunu etkileyen alanlara ilişkin kişisel yargılar ile olumlu ve olumsuz duygu ifadelerinden oluşan 37 maddelik bir ölçektir. Tuzgöl- Dost (2004) tarafından üniversite öğrencileri üzerinde geliştirilen Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Özen (2005) tarafından lise formu geliştirilerek lise öğrencileri üzerinde geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçekten alınan yüksek puan öznel iyi oluşun yüksek, düşük puan öznel iyi oluşun düşük olduğunu göstermektedir (Özen, 2005). Anketlere dair ölçekler katılımcılara Nisan 2022- Eylül 2022 tarihleri arasında uygulanmıştır. Sonuç olarak Bitlis İli temel ve orta öğretim öğretmenlerinden oluşan katılımcılara ait demografik özelliklerin ve alt gruplarında oransal olarak kısmen farklılıklar olmakla birlikte her demografik özellik ve alt gruplarında örgütsel bağlılık ve öznel iyi oluş anlamlı şekilde yüksektir.