Bitlis ve Ağrı'dan elde edilen propolis ve polenlerin antikandidal aktivitesi / Anticandidal activity of propolis and pollens obtained from Bitlis and Ağrı

Abstract

Patojenlerin geliştirdiği antibiyotik dirençlilik sebebiyle artan ilgiyle araştırılan doğal maddelerin başında yer alan arı ürünlerinden propolis ve polen, dirençli patojenlere karşı kullanılan geleneksel antimikrobiyal ajanlardandır. Yürütülen tez çalışmasında Bitlis ve Ağrı'dan elde edilen propolis ve polen numunelerinin Candida türleri (C. albicans, C. glabrata, C. kefyr, C. krusei, C. parapsilosis, C. tropicalis) üzerindeki antikandidal aktivitesinin disk difüzyon testi ve minimum inhibitör konsantrasyonu (MİK) testi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Propolis ekstraktlarının Candida türlerine karşı gösterdiği antikandidal aktivitenin polen ekstraklarının gösterdiği antikandidal aktiviteden daha etkin olduğu gözlemlenmiştir. Ağrı'dan elde edilen propolis ekstraktlarının (1. numune hariç) çoğu konsantrasyonunun C. albicans dışındaki diğer Candida türleri üzerinde benzer etkinlikte inhibisyon zonu oluşturduğu saptanmıştır. Disk difüzyon testi sonuçlarına göre Ağrı'dan elde edilen polen numunelerinin Bitlis'ten elde edilen polen numunelerine göre daha etkin antikandidal aktivite gösterdiği belirlenirken MİK ve minimum fungisidal konsantrasyonu (MFK) değerlerinin birbirine daha yakın olduğu bulunmuştur. En büyük inhibisyon zonunu (26,00±1,41 mm) Bitlis'ten elde edilen 4. propolis numunesi C. parapsilosis üzerinde göstermiştir. Her iki ilden elde edilen polen ekstraktlarının %100'lük ve %75'lik konsantratlarının Candida türleri üzerinde 7,00±0,00-11,00±1,41 mm inhibisyon zonu oluşturduğu görülmüştür. Propolis ve polen ekstraktlarının Candida türlerine karşı gösterdiği MİK değerlerinin sırasıyla; 0,000975-0,125 µL/mL ve 0,125-0,25 µL/mL, MFK değerlerinin sırasıyla; 0,000975-0,25 µL/mL ve 0,25-0,5 µL/mL olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; propolis ve polen numunelerinin antikandidal aktivitesinin ortaya konması sayesinde bu arı ürünlerinden hem fungustatik hem de fungisidal olarak yararlanılabileceği, antibiyotiklerle birlikte kullanıldıklarında sinerjst etki gösterebileceği ve giderek artan antimikrobiyal dirençlilik karşısında tamamlayıcı bir ajan olarak potansiyele sahip olduğu sonucuna varılmıştır