T/M yöntemiyle üretilen karbür katkılı cu alaşımlarının aşınma dayanımlarının incelenmesi / Investigation of wear resistance of carbide added cu alloys produced by P/M method

Abstract

Bu çalışmada T/M üretim yöntemiyle MMK numuneler üretilmiştir. Yapılan çalışmada matris malzemesi olarak Cu tozuna ağırlıkça %10 oranında Sn tozu karıştırılmıştır. Cu+%10Sn matris toz karışımına %2, %4, %6 oranlarda B4C takviye tozu karıştırılmıştır. Karıştırma işleminden sonra tozlar 500 MPa basınçla tek yönlü preslenerek numuneler elde edilmiştir. İki farklı sinterleme sıcaklığı belirlendiği için her toz karışımından iki adet olmakla toplamda sekiz adet numune preslenmiştir. Elde edilen kompakt numunelerin ilk dört serisi 600 ºC'de, diğer dört seri ise 700 ºC'de sinterlenmiştir. Sinterlenmiş numunelerin mikro yapı incelemeleri için zımparalanması ve parlatılması yapılmıştır. Parlatma işleminden sonra numuneler dağlanmıştır. Daha sonra numunelerin optik mikroskopta mikroyapıları incelenmiş farklı büyütme oranlarında görüntüler alınmıştır. Numunelerin yapısında bulunan elementleri ve sıcaklıkla oluşan bileşikleri tanımlamak için SEM görüntüleri alınmış, EDS ve XRD analizleri gerçekleştirilmiştir. Son olarak sertlik ölçümleri ve aşınma deneyi yapılarak deneysel çalışmalar sonlandırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre 600 ºC ve 700 ºC'de sinterlenmiş numuneler karşılaştırılarak kıyaslanmıştır. Neticede sıcaklığın artışıyla yapı içerisinde çökeltilerin oluşumu sertlikte ve aşınma direncinde artışa neden olmuştur. En yüksek sertlik değeri ve aşınma direnci 700 ºC'de sinterlenmiş Cu+%10Sn+%6 B4C numunesinde tespit edilmiştir.