Nuhbetü't-Tevarih ve'l-Ahbar'da Türk devletlerine ait şecerelerinin transkripsiyonu / Transcription of Turkish states genealogy in Nuhbetü't-Tevârîh ve'l-Ahbar

Abstract

Nuhbetü't-Tevarih ve'l-Ahbar, 17. Yüzyılın Osmanlı müelliflerinden ve aynı zamanda Divan-ı Hümayun'da ahkâm kâtibi olan Mehmed b. Mehmed Rumî (Edirnevî) tarafından 1617-1640 arasında yazılmıştır. Eserde İslâm tarihi, İslam'ın doğuşundan 1617 tarihine kadar ele alınmıştır. İki cilt halinde hazırlanmıştır. Eserin ilk cildi, İslam'ın doğuşuyla başlayarak Osmanlı dönemine kadarki Müslüman hanlıklar ve devletlerin şecereleri; ikinci ciltte ise kuruluşundan Sultan I. Ahmed'in vefatına (1617) kadar olan Osmanlı devleti tarihini ele almaktadır. Müellif, dönemin Farsça ve Arapça çeşitli ana kaynaklarından yararlanarak, eserin başlığına da uygun şekilde, konuları belli bir metotla ele almıştır. Nuhbetü't-Tevarih ve'l-Ahbar'ın birinci cildi hem muhtasar (kısa, özet) hem de mufassal (ayrıntılı) şeklinde açıklamalı bir şekilde ele almıştır. Çalışmamızın konusunu oluşturan Mısır, Şam bölgelerinde ve Ön Asya'da hüküm sürmüş olan devlet ve Hanlıkların secerelerinin anlatımı muhtasar olarak yazılmıştır. İlgili devletlerin veya Hanlıkların hükümdarlarının isimleri şecere halinde çizelge yapılmıştır. Hanedan üyesinin isimlerin karşısında tanıtıcı bilgiler verilerek ilgili kişilerin hâkimiyet bölgesi, saltanat mücadeleleri, hükümdarlık süreleri ve ölüm tarihleri belirtilmiştir. Bu çalışmada; Nuhbetü't-Tevarih ve'l-Ahbar isimli eserinin müellifi hakkında kısa bilgi verilerek Mısır, Şam bölgelerinde ve Ön Asya'da hüküm sürmüş olan devlet ve Hanlıkların secerelerinin transkripsiyon değerlendirmesi yapılacaktır.