Kamu hastanelerindeki yöneticilerin afet yönetimi açısından değerlendirilmesi: Van ili örneği / Evaluation of public hospitals managers in termsof disaster management: the case of Van province

Abstract

Afetler beklenmedik anlarda karşımıza çıkmaktadır. Çıktıkları durumlarda artık başa çıkılması daha zor bir durum meydana gelmektedir. Nitekim ülkemizde yakın zamanda tamda bu sebeple kriz yönetiminden risk yönetimine geçilmiştir. Afetlerin meydana getirdiği yıkımlar can ve mal kayıpları afetlerin büyüklüğüne göre değişmektedir. Ülkemiz maalesef birçok afetle karşı karşıya kalmaktadır. Afet nedeniyle meydana gelen can kayıpları ve yaralanmaların ise ilk uğrayacakları yer hastanelerdir. Ülkemizin hastane sayılarına baktığımızda büyük rolün kamu hastanelerine düştüğünü görmekteyiz. Ülkemizdeki hastaneler zaten yeterince yoğun çalışmaktadır, ancak afet durumlarında ciddi kapasite ve performans artışına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada afet ve acil durum konusunda bilgili hastane yöneticilerinin afet esnasında bilgi, tutum ve davranışları önemlidir. Van ilimiz ise önemli afetlerle karşı karşıyadır. Bizde çalışmamızda Van ilinde görev yapan kamu hastaneleri yöneticilerinin bilgi, tutum ve davranışlarını ölçmeyi amaçladık. Çalışmamızda nicel araştırma yöntemi ve genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, Van ili kamu hastaneleri yöneticilerinden müdür yardımcısı ve daha üst pozisyonlarda görev yapan 47 kişiden oluşmaktadır. 2021 yılında çalışmaya başlanmış olup evrenin tamamına (N=65) ulaşım hedeflenmiştir ancak ülkemizde hala yaşanan Covid-19 pandemisi nedeniyle sağlık personelleri çok yoğun olarak çalışmaktadır. Dolayısıyla evrenin %73'lük (n=47) kısmına ulaşılabilmiştir. Verilerin elde edilmesi için surveey.com isimli uygulamadan dijital ortamda veriler toplanmıştır. Anket 2 bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde demografik özellikler, ikinci bölümde ise Kiraz'ın (2018) tezinde kullanmış olduğu 5'li likert tipinde 3 alt boyuttan ve 38 sorudan meydana gelen Afet Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranış ölçeği kullanılmıştır. Yaptığımız çalışmanın sonucunda araştırmaya katılanların afetlere hazırlık düzeyi yeterli seviyede görülmektedir. 31-40 yaş aralığında bulunanların tutumlarının diğer yaş gruplarına göre anlamlı bir şekilde yüksek çıktığı sonucuna varılmıştır (p<0.05). Bunun dışındaki demografik özelliklere göre bilgi, tutum ve davranışların anlamlı seviyede değişkenlik göstermediği saptanmıştır. Afet konusunda eğitim alma oranlarının yüksek seviyede olduğu, ancak afet ve acil durum çantası bulundurma oranlarının düşük olduğu görülmüştür. Çalışmamızda bilginin artışıyla tutum ve davranışta orantısal olarak artış olduğu görülmüştür.