Mezopotamya mitolojisinde tufan olayı ve semavi dinlerdeki karşılığı / The flood event in Mesopotamian mythology and its equivalent in heavenly religions

Abstract

Tufan olayı, bütün insanlığın ilgisini çekmiş bir konudur. Özellikle bu olayla ilgili olarak semavi dinlerin kutsal kitaplarındaki anlatımlarla arkeolojik çalışmalar sonucunda ortaya çıkan çivi yazılı eserlerde geçen anlatımların büyük oranda örtüşmesi, söz konusu ilgiyi daha da arttırmıştır. Ağırlıklı olarak Mezopotamya uygarlıklarında olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde tufan olayı mitolojik destanlara konu olmuştur. Söz konusu destanlar, tufanın nerede meydana geldiği, geminin nereye konduğu, hangi dönemde olduğu ve evrensel ya da yöresel olup olmadığı hakkında farklı görüşler barındırmaktadır. Ancak onlardaki ana tema ve tufanın meydana geliş şekli genel olarak birbiriyle örtüşmektedir. Tufan olayı, semavi dinlerin kutsal kitapları olan Kitab-ı Mukaddes ve Kur'an'da da Nuh olayı olarak anlatılmaktadır. Çalışmamızda, Mezopotamya uygarlıklarında destansı bir hikâye olarak yerini almış tufan olayının, İlahi dinlerde Nuh Tufanı olarak anlatılan olayla bağlantısını ortaya koymaya çalıştık. Bu doğrultuda, Mezopotamya bölgesini, coğrafik, tarihi ve sosyo-kültürel açıdan ele alarak, özellikle Mezopotamya bölgesinde ortaya çıkan mitolojik anlatımları ve inanç biçimlerini ele alarak tufan olayının ana hatlarını belirledik. Böylece mitolojilerle inançlar arasındaki ilişkiyi belirlemeye çalıştık. Ayrıca kaynakları açısından Mezopotamya uygarlıklarında geçen tufan olayı ile İlahi kitaplarda yer alan Nuh Tufanının örtüşen yönlerini ve farklılıklarını tespit etmeye çalıştık. Anahtar Kelimeler: Arkeoloji, Mitoloji, Mezopotamya, İlahi Dinler, Tufan.