Muş ili merkez ilçesi ve köylerinde etnobotanik araştırmalar / Ethnobotanic research in Muş province and central districtsand villages

Abstract

Bu çalışmada Muş Merkez İlçe ve bağlı köylerde doğal yayılış gösteren, halkın yararlandığı ve geleneksel yaşamında yeri olan bitkileri belirlemek üzere etnobotanik araştırma yapılmıştır. Bu amaçla, Eylül 2019–Temmuz 2021tarihleri arasında Muş merkez ve merkeze bağlı 83 köy ve 9 mezra gezilmiş ve ziyaretler gerçekleştirilmiştir. Araştırma süresince 280 kişi ile görüşülmüştür. Görüşmeler sonucunda bitkiler hakkında etnobotanik bilgiler derlenmiştir. Bu derlemeler sonucu 44 familya ve 111 cinse ait 149 bitki taksonunun tespiti yapılmıştır. Bu taksonların 7'si endemiktir. Endemik taksonların 5 tanesinin etnobotanik kullanımı ilk kez tarafımızca tespit edilmiştir. Araştırmalarda halk tarafından kullanılan en fazla takson içeren 7 familya sırasıyla; Asteraceae 25 (% 37), Rosaceae 22 (% 33), Apiaceae 18 (% 27), Lamiaceae 10 (% 15), Polygonaceae 9 (% 13), Fabaceae 8 (% 12) ve Amaranthaceae 4 (% 6) olarak belirlenmiştir. 149 taksondan; 87 takson gıda olarak, 88 takson tıbbi olarak kullanılmaktadır. Bu taksonlardan 45 takson sadece tıbbi, 42 takson sadece gıda 40 takson hem gıda hem de tıbbi olarak kullanılmaktadır. 9 takson eşya, 5 takson baharat, 2 takson boya, 2 takson yem, 1 takson koku, 1 takson süs, 1 takson gıda-inanç, olarak kullanımı tespit edilmiştir.