2782 numaralı Kars vilayeti Kağızman Sancağı Kağızman kasabası ve Geçvan kazası Müslim Nüfus Defterinin transkripsiyon ve değerlendirmesi / Transcryption and analysis of numbered 2782 Muslim Population Registers of Kars village Kagizman sanjak Kagizman town and kaza of Geçvan

Abstract

Nüfus, belirli bir zamanda ve sınırları belirli bir alanda yaşayan insan sayısıdır. Ülkelerin yönetimi bakımından gerek üretim ve gerekse askeri güç üçün gerekli olan insan sayısı ancak nüfus sayımlarıyla tespit edilebilmektedir. Nüfusun miktarı kadar nüfusun özellikleri de ülke yönetimi bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle nüfus sayımları ile nüfusun cinsiyet, yaş, meslek, doğum ve ölümler belirlenmektedir. Bu bağlamda ülkeler daha sağlıklı bir yönetim ortaya koyabilmektedirler. Osmanlı Devleti'nde klasik dönem diye adlandırdığımız 15. ve 17. Yüzyıllarda belirli aralıklarla nüfus sayımları yapılmışsa da, modern manada ilk nüfus sayımı 1831 yılında yapılmıştır. 1831 yılından, devletin yıkılışına kadar geçen süre içerisinde belirli tarihlerde nüfus sayımları yapılmıştır. Osmanlı Devleti ilk dönemlerinde nüfus sayımlarını tahrir uygulaması ile yapmaktaydı. Tahrirdeki amaç, ülkedeki nüfusun bilinmesinden ziyade vergileri tespit edebilmek ve orduya asker alabilmektir. Üzerinde çalışmış olduğum H. 1251 tarihli 2782 kodlu defterde yer alan Müslim nüfusla ilgili kayıtların transkripsiyonu yapılarak hem bölge tarihine ışık tutmak hem de nüfus defterleri üzerinde yapılacak çalışmalara kaynak özelliği taşıması amaçlanmıştır.