99 numaralı mühimme defteri transkripsiyonu ve değerlendirmesi(1-90) / Important book number 99 the transcription and evaluation ( 1-90 )

Abstract

Divan-i hümayun kayıtlarının tutulduğu defterlere Mühimme Defterleri denilmektedir. Divan-ı hümayun toplantılarının kaydedildiği defterlerden biri olan Mühimme defterleri siyasi, sosyal ve askeri tarih gibi birçok konuda temel kaynak olma vasfını taşırlar. Mühimme Defterleri; Dîvân-ı Hümâyûn’da görüşülüp alınan kararların önemli olanları için yazılan fermân ve nâmelerin kaydedilmeleriyle ortaya çıkmış bir defter serisidir. Bu defterler, dîvândan çıkan karaların bir sûretinin kaydedildiği defterler olmaları açısından tarih araştırmaları için çok önemli kaynaklardır. Çünkü devletin idârî ve askeri organlarının yapısı, siyâsî konumu, içtimâî ve iktisâdî yansımaları bu defterlerde görülebilmektedir. 99 No’lu Mühimme Defterinin Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi (1-90 ) başlığını taşıyan yüksek lisans tezi, II. Süleyman’nın saltanatı (1687-1691) yılları içinde yer alan,1688-1689 yıllarında tutulmuş olan Mühimme defterinin, transkripsiyonu, değerlendirilmesi ve tasnifini ihtiva etmektedir. Defter; 1688-1689 Osmanlı Tarihinin genel profiline uygun olarak, Belgrad, Vidin, Avlonya gibi Balkanlarda yüzyıl içinde Avusturya ile mücadeleye sebeb olan beldelerin, savunulması, bu savunmalar için gerekli olan mühimmat ve askerin tedariki, bunlarla ilgili, Osmanlının kendi kuvvetlerine, ya da ona tâbi olan Erdel kralı, Eflak voyvodası, Boğdan voyvodası ve Kırım hanlarına gönderilen hükümleri içermektedir. Buna ek olarak bu dönemde oldukça yaygın olan eşkıyalık faaliyetleri devlet görevlilerinin müsbet ya da menfî çeşitli faaliyetleri, kilise tamirleri, halkın korunması, görev tevcîhi, asker kaçakları ve halka yaptıkları zulümler vs. gibi birçok konu defterde bulunmaktadır.