Kıraat Farklılıklarının Meallere Yansıtılamaması Problematiği

Abstract

Kuran Âyetlerinde varid olan bazı kelimelerin telaffuzundaki farklılıkları ifade eden kıraat ihtilafları, genellikle “usûl” ve “ferşü’l-huruf” şeklinde iki temel başlıkta ele alınmaktadır. Usûl farklılıkları, istiâze, idğâm vb. kaidelerin bir düzen çerçevesinde icra edilmesiyle ilgili olup manayı ciddi oranda etkilemezken ferş-î farklılıklar da dağınık olarak, belli bir sistem takip edilmeksizin düzensiz olarak gelen ve kısmen manayı değiştirip etkili olan ihtilaflar için kullanılmaktadır. Kur’ân’ın bilinmesi amacıyla yazılan meal ise Arapça dışında herhangi bir dille yaklaşık olarak âyetlerin çevrilmesini ifade etmektedir. Özellikle Arapça bilmeyen kimselerin Kur’ân’ı anlayabilmeleri, ilâhî emirlerin geniş kitlelere ulaştırılabilmesi ve âyetlerin zenginliğinin yansıtılabilmesi için çokça mealler telif edilmiştir. Ancak telif edilen meallerin ekseriyetinin kıraat farklılıklarını göz önünde bulundurmadan kaleme alınmış olması, meselelerin tam anlaşılmasında kafa karışıklığına ve bazı problemlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu araştırmanın konusu, kıraat farklılıklarının meallere yansıtılması problematiğini sahih ve şâz kıraatlerden bazı örnekler çerçevesinde ortaya koymaktır. Araştırmada öncelikle sahih kıraatlerle istidlalde bulunulan bazı âyet örnekleri verilerek mealler incelenmiştir. Akabinde aynı yöntemle anlamı daha iyi ifade etmesi sebebiyle şâz kıraatlerle istidlalde bulunulan mealler de bazı örnekler çerçevesinde tespit ve tayini yapılmaya çalışılmıştır.