Kur’ân-ı Kerim’de Harf-i Cerlerin Hazfi

Abstract

Harf-i cerler, cümle ögelerini birbirine bağlayan, detaylı anlamları özlü bir şekilde sunan ve dili zenginleştiren kelimelerdir. Bu nedenle, dilcilerin ve gramercilerin ilgisini çekmiş ve haklarında birçok araştırma yapılmıştır. Kur'an-ı Kerim'deki harf-i cerler konusu da çeşitli çalışmalarda farklı yönleriyle ele alınmış olmakla birlikte bu edatların hazfedilmesi olgusu üzerinde yeterince durulmamıştır. Özellikle Kur'an-ı Kerim'de harf-i cerlerin hazfi konusuna odaklanan müstakil bir çalışma, Arapça ve Türkçe literatürde tespit edilememiştir. Mevcut çalışmaların bu konuyu kapsamlı bir şekilde ele almadığı görülmektedir. Bu eksiklikten hareketle çalışmamız, Arapça dilbilgisinde önemli bir yere sahip olan harf-i cerlerin Kur'an-ı Kerim'de hazfedilmesini konu almaktadır. Çalışmamızda, öncelikle harf-i cerler kavramsal olarak ele alınmış, sayıları, çeşitleri ve harf-i cerlerin hazfinin kısımları hakkında bilgi verilmiştir. Ardından, Kur'an-ı Kerim'de kıyasî (kurallı) ve semaî (kuralsız) olarak harf-i cerlerin hazfedildiği yerler tespit edilerek örneklendirilmiştir. Araştırma sonucunda, Kur'an-ı Kerim'de yedi harf-i cerin ( نم , ملالا Atıf / Cite As Makale Türü Süreç Takvimi Değerlendirme , يف , نع , ىلع , ءابلا , يلإ ) hem kıyasî hem de semaî olarak hazfedildiği belirlenmiştir. Bu haziflerin, dilde kolaylık sağlama, ifadenin vecizliğini artırma ve belagatli anlamlar katma gibi amaçlarla yapıldığı görülmüştür. Bu çalışma, Kur'an-ı Kerim'de harf-i cerlerin hazfedilmesi konusunda detaylı bir inceleme sunarak, alandaki literatüre katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.