Soğuk Savaş’ın Kalkınma/Gelişme Yazınına Etkisi

Abstract

İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle dünya, iki büyük süper güç olan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) etrafında şekillenen ideolojik, ekonomik ve siyasi bir çatışma dönemine girmiştir. Soğuk Savaş olarak adlandırılan bu dönem, sadece iki büyük güç arasındaki rekabetle sınırlı kalmamış, aynı zamanda sömürgecilikten yeni kurtulan ve Üçüncü Dünya olarak adlandırılan ülkeler üzerinde derin etkiler yaratmıştır. Bu ülkeler, bağımsızlıklarını kazanmalarından hemen sonra kalkınma sorunlarıyla yüzleşmiş ve Soğuk Savaş’ın kutuplaşmış dünya düzeninde kendilerine bir yer edinme mücadelesi vermiştir. Soğuk Savaş’ın karakteristiği olan ideolojik rekabet, sadece Avrupa ve Asya kıtasında değil, Afrika, Orta Doğu ve Latin Amerika’da da hissedilmiş ve bu bölgelerdeki gelişmeler, küresel güç dengelerinin önemli birer unsuru haline gelmiştir. Üçüncü Dünya ülkeleri, kalkınma arayışında Batı’nın kapitalist sistemi ile Doğu’nun sosyalist modeli arasında bir tercih yapmak zorunda kalmışlardır. Bu süreçte, özellikle Bağlantısızlar Hareketi gibi girişimler, Üçüncü Dünya ülkelerinin iki kutuplu sistem içinde bağımsızlıklarını koruma çabasını yansıtmaktadır. Bu makale, Soğuk Savaş Dönemi’nde Üçüncü Dünya’nın ekonomik ve siyasi kalkınma mücadelesini, Batı ve Doğu bloklarının bu ülkeler üzerindeki etkilerini ve bu sürecin kalkınma teorileri bağlamında nasıl ele alındığını incelemektedir. Ayrıca Bağlantısızlar Hareketi’nin, Üçüncü Dünya ülkeleri üzerindeki stratejik etkisi ve bu ülkelerin bağımsızlıklarını koruma çabaları değerlendirilecektir.