KLASİK ARAP GRAMERİNDE ʿİLLETİN TAKSİMİ

Abstract

Arap gramerinde ʿİllet olgusunun ihtilaflı bir konu olduğu bir gerçektir. Fakat klasik nahivciler veya çağdaş nahivciler olsun, nahiv konuları arasındaki bağlantıyı sağlayan ʿilleti tamamen reddetmemişler. Yaklaşımlarına göre nahiv ʿilletlerini kullanmışlardır. Elbetteki nahivciler, nahiv ʿilletleri ve inceliklerini araştırma konusunda bir değildirler. Bunlardan bazıları, kaybolan eşyasını arayan şahıs gibi nahiv ʿilletlerini nerede bulmuşlarsa almışlar. Bazıları da nahiv ʿilletlerini ele alıp sadece onları rivayet etmiş. Bazıları da nahiv ʿilletlerini nahiv hükmünün sıhhatine delil getirmekle yetinmiştir. Fakat nahivde ʿilletin varlığını kabul etme ilkesinden hiçbir zaman vazgeçmemişler. Bu anlayış çerçevesinde ʿillet konusunu ele aldığımızda, ʿilletin kısımları ve ʿİllet bulma yöntemlerinin belirlemesinde de nahivciler tarafından birçok değerlendirme yapılmıştır. Biz de bu çalışmamızda Arap dili gramerinde ʿilletin kısımları ve ʿilleti bulma konusunda nahivcilerin takip ettikleri yöntemleri açıklayıp analiz etmeye çalıştık.