SAHABÎ KAVLİNİN HÜCCİYYETİ

Abstract

Allah, İslam’ın birinci kaynağı olan Kur’ân’ı kendi muhafazası altına almasıyla, herhangi bir beşerî müdahale söz konusu değilken, Kur’ân’ın tefsîr ve tebyîn görevini yapan hadîs, ilk asırlardan itibaren müdahale ve saldırılara maruz kalmış ve bu müdahaleler günümüze kadar devam etmiştir. Hadîsleri intikal ettiren sahabenin beşer ve beşerî za’fiyetlerle malûl olmakla saldırılara açık olmalarının bu müdahalelerde rolü büyük olmuştur. Oysa, Allah, Rasûlü ve icma-ı ümmetle tezkiye ve ta’dîl edilen sahabenin konumu çok farklıdır. Zira sahabe vahye şahit olmuş, Rasûlullah (s)’ın sohbetlerine, vahyi açıklama kriterlerine ve uygulama şekline mazhar olmuş, O’nun eğitiminden geçmiş, O’nun ahlakıyle karakterize olmuş ve o disiplinle hem Kur’ân’ı, hem hadîsleri rivayet etmiş; illet ve makasıdına göre hüküm istinbatında bulunmuştur. Bu çalışmada, hükümlerin istinbat ve tesbitine yönelik sahabî kavl ve fiilinin hüccet olup olmadığı tesbite çalışılacaktır.