ABDULGANÎ B. İSMAİL EN-NABLUSÎ’NİN DİVÂNU’L-HAKÂİK VE MECMÛʻU’R-REKÂİK İSİMLİ ESERİNDE EDEBİ SANATLAR

Abstract

Arap şiirinin ve belagatının gelişmesine katkıda bulunmuş Arap şairlerden birisi de Abdulganî b. İsmail en-Nablusî’dir. en- Nablusî 1641-1731 yılları arasında Dımaşḳ’ta yaşamış dönemin önde gelen alimlerindendir. Tefsir, hadis, fıkıh, kelâm, tecvit, tasavvuf, şiir, edebiyat, felsefe, mantık, rüya tabiri, seyahatname, tarih, cifr gibi birçok alanda yazdığı iki yüz doksan dört eseriyle, ün salmıştır. enNablusî’nin hemen hemen bütün eserlerinde yer verdiği şiirlerinde kullandığı edebi sanatları, kullanım ustalığıyla incelenmesi gereken unsurlardır. en-Nablusî, bu sanatlar vasıtasıyla anlatımını güzelleştirmiş ve anlam yoğunluğunu derinleştirmiştir. Sanatları şiirlerin insicamını bozmayacak düzeyde, yerli yerinde ve kıvamında kullanmaya özen göstermiştir. Şiirlerinde kullandığı sanatlar da, herkes tarafından anlaşılacak basitlikte olup, okuyucu ve dinleyicide mana ve lafız bakımından etki oluşturacak düzeyde bir ahenge sahiptir. Çalışmada öncelikle müellifin hayatı hakkında kısa bir giriş yapıldıktan sonra, divanı hakkında kısa bilgiler verilmiş, şiirlerinde kullandığı edebi sanatlar kısa açıklamaları ile ve yeterli düzeyde örnek şiirlerle verilmiştir. Sonuç kısmında şairin Arap şiirine yaptığı katkılara kısaca değinilmiştir.