Adalet ve Kalkınma Partisi Yetkililerin Söylem ve Parti Programlarında Muhafazakârlık (2002-2009)

Abstract

Bu çalışmada 2001 yılında kurulan ve 3 Kasım 2002 milletvekili seçimlerinden birincilikle ayrılarak tek başına iktidar olan, yirmi bir yıldır iktidarını koruyan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin muhafazakârlık anlayışının irdelenmesi amaçlanmıştır. Literatürde Adalet ve Kalkınma Partisi’ni konu edinen çok sayıda akademik çalışmaya rastlanılsa da bu partinin muhafazakârlık anlayışını muhafazakâr ilkeler bağlamında ele alan çalışmaların yetersiz sayıda olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda geniş bir literatür taraması yöntemiyle Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 2002-2009 yılları arasındaki parti tüzük ve programlarından hareketle muhafazakâr düşüncenin başlıca temel değerleri (gelenek, din, aile, mülkiyet, toplum, otorite vb.) çerçevesinde ideolojisini analiz etmek için öncelikle muhafazakârlığın kavramsal çerçevesi sunulmuş, muhafazakâr düşüncenin temel değerleri ana hatlarıyla irdelenmiştir. Sonrasında ise Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kuruluş serüveni ve ideolojik konumu ele alınmıştır. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin parti tüzüğü ve programı ile seçim beyannameleri detaylı bir şekilde incelendiğinde partinin özgün bir kavram olarak “muhafazakâr demokrasi”yi benimsediği sonucuna ulaşılmıştır. “Muhafazakâr demokrasi” söylemiyle muhafazakârlık, modernizm ve liberalizme eklemlenmek istenmiştir.