Hayat Bilgisi Dersinde Çocuk Hakları Eğitimi: Bir İhtiyaç Analizi Çalışması

Abstract

Çocuklar, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile güvence altına alınan birtakım haklara sahiptir. Bu hakların öğretilmesinde tüm paydaşların sorumluluğu vardır. Okul döneminde de Hayat Bilgisi dersi kapsamında çocuklara hakları öğretilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Bitlis ilindeki bir ilkokulda öğrenim gören 3. sınıf öğrencileri ile Hayat Bilgisi dersinde çocuk haklarına dair bir eğitim programı geliştirmeden önce ihtiyaç analizi çalışması yapmaktır. Bu çalışma, nitel araştırma türlerinden durum çalışması desenine göre yürütülmüştür. Çalışma 25 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın veri toplama aracı olarak Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır. Çalışmanın verileri MAXQDA nitel veri analiz programı aracılığıyla betimsel analiz ve içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Öğrencilerin görüşleri arasındaki benzerlik ve farklılıkları tespit edebilmek için karşılaştırmalar yapılarak kategoriler oluşturulmuştur. Bu çalışmada ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin hak ve çocuk haklarına yönelik bilgileri ile sahip olduklarını düşündükleri hakları ve kullanamadıkları haklarına yönelik farkındalıkları belirlenmiştir. Çalışma grubundaki öğrencilerin hak ve çocuk hakları kavramlarına benzer tanımlamalar yaptığı belirlenmiştir. Öğrencilerin bir kısmının oyun oynama ve eğitim hakkına sahip olduğunu ifade ettiği de çalışmanın sonuçları arasındadır. Bu çalışma sonucunda bütüncül bir çocuk hakları eğitimine ihtiyaçları olduğu ortaya çıkmıştır. İhtiyaca yönelik çocuk hakları eğitim programının tasarlanıp uygulanması önerilmektedir.