Fatih Kerimî’nin “Cihangir Mahdumnun Avıl Mektebinde Ukuvı” Hikâyesinden Hareketle Eğitim Meselesi

Abstract

Her türlü yeniliğe karşı çıkışın adı olan eski taraftarları, eğitim alanında da yeniliklere yüksek sesle karşı çıkmışlardır. Usul-i kadim adı verilen ve Buhara tipi öğretim metodunun uygulandığı eğitim kurumlarının işlevsizliği toplumun geri kalmasında en önemli etkenlerden biriydi. Uzun yıllar Arapça, Farsça’nın öğretildiği ve okuma yazmanın ötesine geçemeyen eski tip medreselere yüksek sesle itiraz eden usul-i cedit hareketi, toplumsal yenilenmenin ve ilerlemenin en önemli temsilciliğini yapmıştır. İdil Ural bölgesinde yetişen aydınların en önemlilerinden Fatih Kerimî, cedit hareketini benimsemiş bir Tatar aydını olarak tüm faaliyetlerini eğitimin modernleştirilmesi merkezinde ele almıştır. Bu çalışmada Fatih Kerimî’nin “Cihangir Mahdumnun Avıl Mektebinde Ukuvı” adlı hikâyesinden hareketle eğitim meselesi ele alınacaktır. Fatih Kerimî ile babası Gılman Kerimî’nin yaşamına dair izler görebildiğimiz bu eser, İdil Ural bölgesinde yaşayan halkın eğitime bakış açısını yansıtması bakımından ayrıca önem taşımaktadır