Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur Romanında Antagonist Figür

Abstract

Romanda aksiyonun ortaya çıkarılması ve devam ettirilmesi çeşitli “çatışma” biçimlerinin varlığıyla mümkündür. Çatışmanın ortaya çıkması için ise başkişinin temsil ettiği değerlerin karşıtını temsil eden bir “antagonist” (karşıt) figür gereklidir. Antagonist figür, başkişinin temsil ettiği değerleri görünür kılar ve söz konusu değerlerin somutlaşmasını sağlar. Antagonist figürler, başkişinin temsil ettiği değerlerin karşısında yer alarak kurguda dramatik aksiyonun entrik düğümlerini ortaya çıkaran, zıt değerlerin temsilcisi ve başkişinin kendini gerçekleştirmesi önündeki engel kişilerdir. Huzur romanında başkişinin tam karşıtı olan Suat, her ne kadar “nihilist” kişiliği ve Dostoyevski’nin roman karakterleriyle kurulan ilgi dolayısıyla ele alınmışsa da romanın dramatik aksiyonu bağlamında değerlendirildiği söylenemez. Bu çalışmada, Huzur romanında muayyen değerlerin temsilcisi konumundaki başkişi Mümtaz’ın bireysel ve toplumsal karşıtı olan ve Mümtaz’ın kendini gerçekleştirmesini engellemek için intihar eden Suat üzerinden antagonist figürün romandaki işlevi, romanın dramatik aksiyonuna etkisi incelenecek ve Huzur romanında sorunsallaştırılarak tartışılan “tematik değer-karşıt değer” Suat üzerinden okunacaktır. Suat’ı değerlendirirken Tanpınar’ın müstakil olarak yayımlamak istediği ama tamamlayamadığı Suat’ın Mektubu isimli eserden de istifade edilecektir. Çünkü Suat’ın Mektubu sadece Huzur’da bırakılan boşluğu doldurmaz, aynı zamanda okurun, olayları Suat’ın bakış açısından izlemesine olanak sağlar. Bu nedenle Suat’ın Mektubu üzerinden yeni bir değerlendirilmenin yapılması Huzur’un anlam katmanlarının çözümlenmesi açısından bir imkân sunmaktadır.