Geleneksel Diyarbakır Evlerinde Taş Figürler

Abstract

Eski çağlardan beri Güneydoğu Anadolu’nun önemli şehirlerinden biri olan Diyarbakır, bulunduğu konumdan dolayı birçok medeniyetin buluştuğu şehir olmuştur. Şehirde bu medeniyetlerin bıraktığı zengin maddi bir kültür birikimi vardır. Bu birikimi oluşturan gruplardan biri evlerdir. 18-19. yüzyıllara ait evler mimari açıdan Anadolu’nun farklı yöreleri ile benzerlik göstermesinin yanı sıra süsleme anlayışıyla dikkat çekmektedir. Taş, ahşap, alçı ve maden gibi farklı malzemeden yapılan süslemelerde bitkisel, figüratif ve geometrik öğeler kullanılmıştır. Çalışmada geleneksel Diyarbakır evlerinde taş malzemeden yapılmış figürler üzerinde durulmuştur. Şehirdeki 443 ev incelenmiş bunlardan 14’ünde taş figür bulunduğu tespit edilmiştir. Bu figürler kadın ve erkek başı, boğa başı, kurt başının yanı sıra yürür vaziyette tasvir edilmiş aslan figürlerinden oluşmaktadır. Bu figürler ikonografik olarak anlatılarak Türk-İslam sanatı içerisinde değerlendirilmeye çalışılmıştır.