10. ve 11. Asırda Kuzey-Batı İran’da Etkili Olmuş Bir İslam Hanedanı: Hasanveyhler (956-1048)

Abstract

Bu makalede 10. ve 11. asırda el-Cibâl ve Yukarı Cezire bölgesinde hüküm sürmüş Hasanveyh hanedanının siyasi tarihi incelenmiştir. Hasanveyh hanedanı Kürt asıllı olup birçok Kürt aşiretini de bünyelerinde barındırmıştır. Kurucusu Hasanveyh b. Hüseyin el-Kürdî olup Berzikânî aşiretine mensup bir şahsiyetken, bölgede etkin bir rol üstlenip kısa sürede birçok yeri zapt etmiştir. Bu hanedan hakimiyetleri boyunca Büveyhilere tabi olarak varlık göstermişlerdir. Ayrıca hâkimiyetleri süresince de bu hanedanın bölgedeki yayılışları ile komşu devletler ve emirliklerle olan ilişkileri açıklanmıştır. Bu hanedan, özellikle el-Cibâl olarak bilinen Batı İran’da kuruldukları süreçte bölgenin siyasetinde oldukça etkin rol oynamışlar, Hasanveyh ve Bedr gibi çok güçlü hükümdarlar çıkardıkları gibi hayır işleriyle de bilinmektedirler.