Küreselleşme Sürecinde Talep Edilen Emeğin Niteliğindeki Değişme

Abstract

Kolomb’un 1490’da Amerika’yı keşfiyle başlayan küreselleşme süreci, günümüze kadar devam eden ve gittikçe de karmaşıklaşan dinamik bir yapıya sahiptir. Küreselleşmenin gittikçe karmaşıklaşan bu tarihi sürecinde en önemli değişimlerden biri de kuşkusuz talep edilen emeğin niteliğinde olmuştur. Son küreselleşme dönemine doğru gelindikçe; talep edilen emek, niteliksiz emekten nitelikli emeğe doğru evrilmiştir. Bunun en önemli kanıtlarından biri, merkez ülkelerinin niteliksiz emek göçünü önlemek için her türlü engeller koyması ve nitelikli emek için kolaylaştırıcı politikalar uygulamasıdır. Ayrıca niteliksiz emeğin göçü yerine sermayenin hareketli hale gelmesi de başka bir göstergedir. Birinci ve ikinci küreselleşme dönemlerinde olduğu gibi niteliksiz emeğin sermayenin olduğu yere taşınması yerine, üçüncü küreselleşme döneminde sermayenin niteliksiz emeğin bol ve dolayısıyla ucuz olduğu yere taşındığı görülmektedir. Bu sebepten ötürü de üçüncü küreselleşme dönemi, merkezleri gelişmiş ülkelerde olan sanayilerin, üretimlerini parçalayarak az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere taşıdığı dönem olmuştur. Başka bir ifadeyle bu dönem için, çok uluslu şirketlerin çoğaldığı dönemdir de diyebiliriz. Artık ikinci küreselleşme döneminde olduğu gibi fabrikalar İngiltere gibi merkez ya da kapitalist ülkelerde değil gelişmekte ya da az gelişmiş ülkelerde faaliyet göstermektedir. Böylelikle merkez/kapitalist/gelişmiş ülkeler hem ucuz emekten faydalanmış hem de Kyoto gibi çok taraflı anlaşmaların dayattığı kısıtlamaları da aşmışlardır. Ancak teknolojinin daha da gelişmesi, nitelikli emek gücüne gelecekte ihtiyaç duyulup duyulmayacağı tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Çünkü hızlı gelişen teknoloji sayesinde, robotlar üretimdeki yerlerini çoktan almışlardır. Bu çalışmada amaçlanan küreselleşme sürecinde talep edilen emeğin niteliğindeki değişmeyi ortaya koymaktır.