Âyetlerde Geçen Esmâ-i Hüsnânın Fıkhî ve İtikadî Hükümlere/Meselelere Kaynaklık Etmesi

Abstract

Kur’ân-ı Kerim, farklı üslûp ve kalıplarda değişik isimlerle Allah’ı insanlara tanıtmış ve bu isimleri de “el-esmâu’l-husnâ” diye adlandırmıştır. Bir sıfat tamlaması olan bu terkip Allah’a ait tüm isimleri ifade etmek üzere “en güzel isimler” demektir. Türkçede daha çok Farsça karşılığı olan “esmâ-i hüsnâ” şekliyle kullanılmaktadır. Biz de söyleyiş kolaylığı ve yaygınlığı açısından çalışmamız boyunca bu terkibin “esmâ-i hüsnâ” şeklindeki kullanımını tercih edeceğiz. Esmâ-i hüsnâ, zât-ı ilâhîyi tanıtır nitelikte olması hasebiyle Kur’ân’da yaygın bir şekilde; birçok âyette veya âyetin sonunda zikredilmektedir. Allah’ın isimleri Kur’ân’da rastgele serpiştirilmemiştir. Tek ya da ikili olarak gelen bu isimlerin, geçtikleri âyetlerin ve o âyetlerin içerisinde yer aldığı pasajların muhtevasıyla sıkı bir münâsebet içindedir. Özellikle âyetlerin sonunda zikredilen esmâ-i hüsnâ, hem âyetin anlaşılmasında önemli bir yer tutmakta, hem de önceki ve sonraki âyet içerikleriyle çoğu zaman sıkı bir anlam ilişkisi içinde bulunmaktadır. Müfessirler, âyetlerde zikredilen esmâ-i hüsnâyı filolojik tahlili ve bağlamla olan irtibatı gibi açılardan incelemişlerdir. Hatta bu isimlerden birtakım hükümler ve itikadî sonuçlar çıkarmış oldukları görülmektedir. Bu da âyetlerde esmâ-i hüsnânın zikredilmesinin değişik sebepleri olduğu gibi hukuki ve itikadî hükümlere kaynaklık edebileceğini göstermektedir. Allah’ın isimlerini bu açıdan inceleyip hükme kaynaklığını ortaya çıkarmak önem arz etmektedir. Bundan dolayı bunu bir makale çalışması çerçevesinde inceleme ihtiyacı duyduk