Āşıkî’nin “Çıkdum Bādām Dalına” Şathiyesine Bursevî’nin Şerhi

Abstract

Bursevî, 18. yüzyılın en çok eser veren divan şairlerinden ve şārihlerinden birisidir. 13. yüzyılda yaşayan şair Yunus Emre ile 18. Yüzyılda yaşayan şārih İsmail Hakkı Bursevî’nin yolları edebiyatımızda pek çok kez kesişmiştir. Yunus Emre’ye atfedilen birçok şiir İsmail Hakkı Bursevî tarafından şerh edilmiştir. Edebiyatımızda eserleri birbirine karıştırılan şairlerden Āşıkî’nin şiirleri, birçok kez Yunus Emre’ye atfedilmiştir. “Çıkdum bādām dalına” diye başlayan şathiyeyi de Yunus Emre’nin bir şiiri olduğunu düşünen Bursevî, şerh etmiştir. Aslında bahsi geçen şiir, Yunus Emre’nin meşhur “Çıkdum erik dalına” şathiyesine Āşıkî tarafından yazılmış bir nazireden ibarettir. Böylelikle çalışmamızda, edebiyatımızda üç önemli şahsın buluşması yer almaktadır: “Çıkdum erik dalına” şathiyesini yazan Yunus Emre; bu şathiyeye “Çıkdum bādām dalına” diye nazire yazan Āşıkî ve bu nazireyi şerh eden Bursevî. Çalışmamızda Āşıkî’nin “Çıkdum bādām dalına anda yidüm üzümi / Ol dem ki üzüm yidüm ma˘na buldum sözümi” beyti ile başlayan şathiyesine, İsmail Hakkı Bursevî’nin yaptığı şerhin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, No: OE_Yz_0296_01’de kayıtlı nüshası, çeviri yazıya aktarılmıştır. Tam metni verilen şerh ile birlikte Yunus Emre, Āşıkî ve Bursevî’nin tasavvufî görüşlerine yeniden göz atma imkanı sağlanmış olacaktır.