İmâm Ebu Mansûr Muhammed Mâtüridî’nin Allah Anlayışı ve Yanlış Tanrı Tasavvurlarını Eleştiri Biçimi

Abstract

Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar bütün Türklerin inanç esaslarının oluşumunda en büyük yeri bulunan İmâm-ı Azâm Ebû Hanife (ö.150/767)’nin Kelâmî düşüncelerini daha da geliştiren Türkistan'lı âlimlerden Ebu Mansûr Muhammed Mâtüridî (ö.333/944), kendi dönemine kadar ortaya çıkmış bütün Kelâmî düşünceleri inceleyerek, kendi özgün Kelâm sistemini oluşturmuştur. O, özellikle Allah inancı konusunda bütün bozuk ve batıl görüşlerin çıkmazlarını ve açmazlarını hiçbir şüpheye yer vermeyecek delillerle çürütmüş ve Kur’ân’ın getirdiği saf Allah inancını kendi akide sisteminde aklî-mantıkî temellere oturtmuş olan büyük bir İslâm bilgini ve düşünürüdür. Bu çalışmada biz onun Allah anlayışını çeşitli yönleriyle inceleyerek, sahih Allah inancı veya düşüncesinin nasıl olması gerektiğine dair ortaya koyduğu yöntemleri irdelenmeye çalışılmıştır.