Klasik Türk Edebiyatında Eğitim Değerlerine Dair Bir İnceleme: Ahbârü’l-‘İber Mesnevisi Örneği

Abstract

Edebî eserler, bireyin ve toplumun şuurlu bir hâle getirilmesi ve değerlerin sonraki nesillere aktarılması açısından önem arz eder. Geleceğini inşa etmek isteyen ve değerlerini kaybetmek istemeyen bir toplum için eğitim değerlerinin edebiyat metinleri üzerinden muhatabına ulaştırılması oldukça kıymetlidir. Bu bağlamda neredeyse bütün toplumlar kendi değerlerini yaşatmak için çocuklara ve gençlere yönelik eserler yazarlar. Özellikle günümüzde çocuklar ve gençler için yazılan yüzlerce edebi metin bulunmaktadır. Hiç şüphe yok ki modern metinler günümüz okuyucusu için birçok değerli bilgiyi barındırmaktadır. Fakat değer eğitimi sadece günümüz metinleriyle sağlanacak bir husus değildir. Bu anlamda klasik Türk edebiyatı metinlerinden de istifade edilebilir. Klasik Türk edebiyatı zaman zaman toplumdan ve toplumun dertlerinden uzak kalmakla eleştirilmiştir. Bu eleştirinin genele yayılarak yapılması doğru değildir. Klasik Türk edebiyatı metinleri içerisinde bu eleştiriyi haksız çıkaracak nitelikte birçok eser bulunmaktadır. Özellikle ahlaki, dinî-tasavvufî mesnevilerden eğitim değerleri bakımından istifade edilebilir. Bu çalışmada XVII. yüzyıl şairlerinden Za‘îfî’nin Ahbârü’l-‘İber mesnevisi özelinde eğitim değerlerine dair tespitlerde bulunulmuş, bu çalışmadan yola çıkılarak değerler eğitimi paralelinde klasik Türk edebiyatı metinlerinden istifade etmenin önemi vurgulanmıştır