Asaf Hâlet Çelebi'nin Portresi ve Kunâla Şiirine Metinlerarası Bir Bakış

Abstract

Asaf Hâlet Çelebi, gerek şiirleriyle gerekse yaşam tarzıyla 20. yüzyıl Türk edebiyatının en sıra dışı şairlerinden biridir. Onun şiirlerini okuyanlar her ne kadar "tuhaf", "ayrıksı (eksantrik) ", "garip" gibi yakıştırmalar yapsalar da Çelebi, Anadolu'dan Hindistan'a uzanan geniş bir kültürel coğrafyaya dair kişisel okumalarından elde ettiklerini bilinçaltında dönüştürerek kendine özgü ve taklit edilmesi güç bir şiir tarzı oluşturmayı başarmıştır. Onun yoğun kültürel göndermeler ve yer yer gerçeküstücü ögeler içeren şiirlerinin anlaşılabilmesi okuyucunun belirli bir çabasını gerektirmektedir. Şair kimliğinin yanı sıra araştırmacı bir kişiliğe de sahip olan Çelebi, bildiği yabancı dillerin sağladığı imkânla edebî çeviri ve inceleme türünde önemli eserlere imza atmıştır. Okuma ve araştırma sürecinde edindiği çeşitli bilgileri de farklı görünümlerle şiirlerine yansıtmıştır. Bu durum onun şiirlerinin anlaşılmasında metinlerarası bir okumanın önemini ortaya koymaktadır. Alt metinlerden gelen unsurların Çelebi'nin şiirinde yaşadığı dönüşümün incelenmesi şiirlerin çözümlenmesi adına önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, şairin bir sanatçı olarak portresini ortaya koymak ve metinlerarası ilişkiler kuramından yararlanarak Asaf Hâlet Çelebi'nin Kunâla adlı şiirinin anlam boyutuna yeni bir yaklaşım sunmaktır.