Van Gölü’nde Sedimantasyon Hızının Fizyografik Değişimi, Doğu Anadolu/Türkiye

Abstract

Gölsel çökel istifler geçmişte olmuş iklimsel, tektonik, volkanik, su seviyesi değişimleri ve sedimantasyon hızı gibi değişikliklerin kayıtlarının tutulduğu önemli arşivlerdir. Van Gölü dip çökelleri karasal olarak uzun bir geçmişi simgelemesi nedeni ile bu tip çalışmalar için karakteristik bir örneği temsil etmektedir. Gölsel çökel istifler farklı disiplinlerde çalışılırken kronolojik olarak yaşlandırılması gerekmektedir. Bu açıdan farklı birçok yaşlandırma metodu mevcuttur. Bu çalışma kapsamında, Van Gölü’nün farklı fizyografik bölgelerinden alınan altı adet kısa karot üzerinde dengeüstü 210Pb aktiviteleri hesaplanmış ve CRS modeline göre ortalama sedimantasyon hızı belirlenmiştir. 137Cs aktivitesi bu çalışma kapsamında kronostratigrafik referans (1963, 1986) olarak kabul edilmiş ve hesaplanan sedimantasyon oranları ile uyumlu bulunmuştur. Hesaplanan sedimantasyon hızları 0.5 mm/yıl ile 1.3 mm/yıl arasında değişmektedir. Sedimantasyon hızlarındaki farklılığın sadece su derinliği ve drenaj havzası kontrollü olmadığı bununla birlikte göl tabanındaki morfolojik unsurların kontrolü altında olduğu ortaya konmuştur.