Mısır Fidelerinin Büyüme ve Gelişmesi Üzerine Progesteron ve Mifepristonun Etkilerinin Kıyaslamalı Olarak Değerlendirilmesi

Abstract

Memeli cinsiyet hormonları arasında yer alan ve bitkilerde de doğal olarak bulunan progesteron, çimlenmeden çiçeklenmeye kadar tüm bitki gelişim safhaları üzerine önemli uyarıcı etkilere sahiptir. Ancak bu hormonun etki mekanizması halen tam olarak aydınlatılamadığı gibi, sebep olduğu etkilerin de doğrudan kendi özelliğinden mi kaynaklandığı yoksa farklı yolaklar üzerinden dolaylı olarak mı gerçekleştiği konusu da belirsizliğini korumaktadır. Bu amaçla, mevcut araştırmada progesteron reseptör bağlanma inhibitörü olan mifepriston kullanılmak suretiyle, progesteronun etkisinin doğrudan mı yoksa dolaylı mı olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. 9 günlük mısır fideleri 4 gruba ayrılarak yapraklarına saf su (kontrol grubu), progesteron (10-8 mol.L-1 ), mifepriston (5.8×10-5 mmol.L-1 ) ve progesteron + mifepriston) solüsyonları püskürtülmüş ve tüm gruplar üç gün sonra hasat edilerek morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal analizler yapılmıştır. Progesteron uygulaması bitkilerin kök ve yaprak uzunlukları, total klorofil, total protein, total karbohidrat, nispi su ve kuru madde içerikleri ile yaprak yüzey alanı ve Ribuloz-1,5-bisfosfat karboksilaz/oksijenaz (RuBisCo) aktivitelerinde kontrol bitkilerine kıyasla önemli artışlara sebep olurken, mifepriston uygulanan bitkilerde bu parametrelerin tamamında belirgin düşüşler kaydedildi. Öte yandan, progesteron ile birlikte mifepriston uygulanan bitkilerde ise kontrol bitkilerine kıyasla mifepriston kaynaklı inhibisyonların önemli oranda azaldığı belirlendi. Tüm bu bulgular, mifepriston uygulamasının progesteronun bağlanmasını önlemek suretiyle progesteron bağlantılı metabolik faaliyetlerin gerçekleşmesine ket vurarak mısır fidelerinin büyüme ve gelişmesini inhibe ettiğini ve böylelikle progesteronun bitki metabolizması üzerine doğrudan etkiye sahip olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.