İstanbul’un Bazı Semtlerinde Yaşayan Bireylerin Gıda Güvenliği ve Hijyen Konusundaki Bilgi ve Tutumları

Abstract

Bu araştırmada İstanbul’un bazı semtlerinde ikamet eden, farklı eğitim seviyesine sahip katılımcıların gıda güvenliği ve hijyen konusundaki bilgi ve tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. 1 Şubat- 30 Haziran 2014 tarihleri arasında yürütülen çalışmada, gelişigüzel örnekleme yöntemiyle seçilen 596 katılımcının cinsiyet ve eğitim durumlarıyla gıda güvenliği ve hijyen ile ilgili en önemli kavramlar, donmuş et ürünü alma ve çözdürme, el yıkama, mutfakta yemek hazırlama, pişirme ve saklama aşamalarında dikkat edilmesi gereken parametreler konusundaki bilgi düzeylerini ve alışkanlıklarını değerlendirmeyi sağlayacak şekilde tasarlanmış, 23 adet sorudan oluşan bir anket formu uygulanmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde, IBM SPSS 21® programındaki sıklık ve Pearson ki-kare testleri uygulanmış, p<0,05 düzeyi istatistiksel açıdan anlamlı kabul edilmiştir. “Pişirmek üzere aldığınız donmuş et ürününü (kırmızı et, tavuk, balık, karides veya kalamarı) çözündürdünüz, ancak pişiremediniz, tekrar dondurur musunuz?”, “yemek hazırlığına başlamadan önce el yıkamak neden önemlidir?”, “mutfakta yemek hazırlığı ve pişirmesi sırasında aşağıdakilerden hangilerini kullanırsınız?”, “mutfakta yemek hazırlığı sırasında kullanılan araç, gereç, alet vb. temizliğini ne sıklıkla yaparsınız?”, “pişen et, tavuk ya da balığın iç sıcaklığı aşağıdaki şıklardan hangisi olmalıdır?” ve “yeniden ısıtma işlemine tabi tutulacak et ve balık yemekleri en az kaç dereceye kadar ısıtılmalıdır?” sorusu dışında, katılımcıların sorulara verdikleri cevaplar ile cinsiyetleri arasında anlamlı farkın olmadığı (p>0,05), katılımcıların eğitim durumları ile “hijyen ne demektir?”, “aşağıdakilerden hangisi gıda zehirlenmelerine sebep olur?”, “mutfakta mikroorganizmaların yayılmasında hangisi etkili olur?”, “yıkanmış ellerin kurulanmasında aşağıdakilerden hangisini tercih edersiniz?”, “mutfakta yemek hazırlığı ve pişirmesi sırasında aşağıdakilerden hangilerini kullanırsınız?”, “pişen et, tavuk ya da balığın iç sıcaklığı aşağıdaki şıklardan hangisi olmalıdır?” sorularına verdikleri yanıtlar arasında ise anlamlı fark (p<0,05) olduğu bulunmuştur. Gıda güvenliği ve hijyen ile ilgili olarak en önemli olduğunu düşündüğümüz bilgiler ve uygulamalar konusunda; katılımcıların doğru bilgi veya doğru alışkanlık sahibi olmaları ile eğitim seviyesi arasındaki ilişkinin beklenildiği şekilde anlamlı olmadığı gözlemlenmiştir.