Faizin Yarattığı Toplumsal Sorunlara Alternatif Arayışlar: Para Peşin Mal Vadeli Selem Sözleşmelerine Yenilikçi Bir Yaklaşım

Abstract

Ekonomi; toprak/tesis, sermaye, emek, hizmet/kamu unsurları arasında oluşan bir dengeye dayanır. Günümüzde bu denge sosyalist sistemde kamu/devlet, kapitalist sistemde ise sermaye/kapital lehine olmak üzere bozulmuştur. Bu gelişmelerin sonucunda devlet ve sermaye tekelleri oluşmuş, sosyalist uygulamaların çökmesi ile birlikte dünya sermaye tarafından yönetilir hale gelmiştir; sonunda devletleri de güdümüne alan sermaye emek faktörünü ciddi kayıplara uğratmıştır. Bu durum OXFAM Raporunda “Çalışmayı Ödüllendir, Zenginliği Değil/Reward Work, Not Wealth” başlığı ile ifade edilmiş, dünya servetinin yüzde 82’sinin en zengin yüzde 1’in eline geçtiği vurgulanmıştır. Faizli ekonomi uygulamalarının ortaya çıkardığı gelir dağılımında adaletsizlik, sömürü ve benzeri ağır ekonomik sonuçlar artık gizlenememektedir. Sermayenin bu denli büyümesinin temelinde faiz gerçeği önemli bir yer tutmaktadır. O nedenle günümüzde faizsiz sistem arayışları ile ilgili çalışmalar yeniden gündeme alınmış, faizsiz sistemle ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. Bu çalışmada faizin sağladığı fayda ve imkânlarla zararlarına işaret edilmiş, faize çatma yerine onun zararlarını giderici ve iyileştirici unsurlara yer vererek alternatif oluşturma yöntemi seçilmiştir. Bu bağlamda tarihte uygulaması olan günümüzde parça parça uygulanan selem akdi ele alınmış ve güncellenerek yenilikçi bir yaklaşımla alternatif olarak sunulmuştur. Bu maksatla önce kredi kavramı ele alınmış, daha sonra faiz kavramı tanımlanmıştır. Faiz ile kâr, kira ve selem arasındaki farklar ortaya konulmuştur.