Modern Ütopyacı Düşünürlerin İdeal Kent Arayışları

Abstract

İdeal kentler, insanların hayalini kurdukları mutlu ve yaşanabilir mekânsal tasarımlardır. Bu çalışmada, modern ütopyacı düşünürlerin mutlu ve yaşanabilir toplumsal mekân olan ideal kent tasarımları incelenmiştir. Çalışmanın amacı, modern ütopyacı düşünürlerin ideal kent arayışlarının modern süreçte nasıl geliştiğini ortaya koymaktır. Çalışma, nitel bir araştırma yöntemi olan doküman analizine dayanmaktadır. Ütopya üzerine yapılan çalışmaların yanı sıra modern dönemde ütopyacı düşünür ve tasarımcıların nasıl bir kent arayışı içinde oldukları analiz edilmiştir. 18. yüzyılda başlayan sanayileşme ile birlikte yeni kapitalist süreçlerin batıda gelişen ütopik kent modellerine yansıdığı görülmüştür. Bu açıdan modern ütopyacı düşünürler, gelişmiş sanayi toplumların ihtiyaçlarını karşılamak ve kentsel düzenin eksik, yetersiz ve kötü yapısına karşılık alternatif yeni kentsel modeller geliştirmişlerdir. Geliştirilen modeller ile eskimiş kentsel dokunun kısmi ıslahı değil, kentlerin bütünüyle dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Yaşanan değişimlerle birlikte kentlerin düzensiz alanları modern hale getirilmeye çalışılmıştır. Ütopyacı düşünür ve planlamacılar, kentlerin eski kötü yapılarını yıkarak modern yapılar inşa etmeye çalışmış, sokak ve caddeleri ise düz ve açık hale dönüştürmeye gayret etmişlerdir. 19. ve 20. yüzyılın kent planlamacılarının, iktisadi ve toplumsal değişimi gözeterek yapmış oldukları ütopik tasarımlar, ideal kent arayışları olarak ortaya konmuştur. Nihayetinde bu arayışlar, imkânsız ve belirsiz hayaller olmanın ötesine geçerek kentsel düzeni ideal şekilde değiştirebilecek tasarımlar olmuştur.