Türkiye’de İktisadi Küreselleşmenin Büyüme Üzerindeki Yapısal ve Tarihsel Etkileri

Abstract

Küreselleşme tüm dünyada üzerinde en çok konuşulan konulardan biridir. Politik, sosyal ve kültürel boyutları bulunmakla birlikte küreselleşme olgusu daha ziyade iktisadi yönüyle ön plana çıkmaktadır. Bu çerçevede iktisadi küreselleşmenin özellikle ekonomik büyüme üzerindeki etkileri uzun süredir tartışma konusudur. Bu çalışmada iktisadi küreselleşmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri tarihsel olarak araştırılmaktadır. Türkiye’nin 1970-2016 dönemine ilişkin verileri kullanılarak yapılan çalışmada, iktisadi küreselleşmeyi temsilen ticari ve finansal küreselleşme alt endeksleri seçilmiştir. Ampirik uygulamada ADF, PP, Ng-Perron ve KPSS testleri ile durağanlık analizi yapılmış, değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi Johansen-Juselius yöntemiyle test edilmiştir. Bağımsız değişkenlerin ekonomik büyüme üzerindeki uzun dönemli etkilerinin belirlenmesi amaçlandığı için, çalışmada uzun dönem kısıtlı yapısal VAR modeli benimsenmiştir. Çalışmada ayrıca, her bir küreselleşme şokunun ekonomik büyüme üzerindeki rolünün belirlenmesi için tarihsel ayrıştırma yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, ticari ve finansal küreselleşme ekonomik büyüme üzerinde uzun dönemde negatif ve kalıcı bir etkiye sahiptir. Bunun yanında, küreselleşme şoklarının Türkiye’deki ekonomik krizleri açıklayıcı etkisi, ekonomik genişleme üzerindeki etkisinden daha büyük bulunmuştur.