1982 Anayasasında Vicdanî Ret Olgusu

Abstract

Vicdanî ret genel kabul gören ve yaygın biçimde algılanan tanımlama şekli ile kişinin inancı gereği zorunlu askerlik hizmetinden kaçınmasıdır. Uluslararası literatürde vicdanî ret, hukukî bağlamda ve din ve vicdan özgürlüğü kapsamında bir insan hakkı olarak değerlendirilmektedir. Günümüzde, Avrupa ülkelerinin öncülüğünde pek çok ülke, vicdanî retti bir insan hakkı olarak tanımakta ve yurttaşlarına askerlik hizmetine alternatif oluşturan kamu hizmeti seçeneği sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Dünya’da ve Türkiye’de vicdani rettin tarihsel gelişiminin incelenmesinin ardından 1982 Anayasası çerçevesinde konuya ilişkin çelişkileri ve belirsizlikleri ortaya koyarak vicdanî ret kavramının zorunlu askerlik hizmeti ile birlikte Türk iç hukukuna girmesi gerekliliğine dair önerilerde bulunmaktır. Bu çalışmada vicdanî ret hakkına dair 1982 Anayasası incelenmiştir. Çalışmanın konusu çerçevesinde 1982 Anayasasının ilgili maddeleri analiz edilmiş ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’nin ilgili maddeleri analiz edilmiş ve söz konusu içtihadın iç hukukumuzla olan çelişkisi ortaya konmuştur.